In 2025 wordt het speelveld voor zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in Nederland flink veranderd. Om oneerlijke concurrentie en schijnzelfstandigheid tegen te gaan, stelt de overheid nieuwe regels in en wordt de handhaving van bestaande wetgeving aangescherpt. Wat betekent dit voor zelfstandigen en opdrachtgevers? In deze blog bespreken we de belangrijkste veranderingen en wat zzp’ers kunnen doen om zich voor te bereiden.
Wat is Schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid treedt op wanneer een zzp’er feitelijk als werknemer werkt, maar dit onder de vlag van zelfstandigheid doet. De Belastingdienst en de overheid hebben bepaald dat dit een verstoring van de arbeidsmarkt veroorzaakt en oneerlijke concurrentie met zich meebrengt. Hierdoor ontstaan verschillen in belastingafdracht en premies die wel gelden voor reguliere werknemers, maar niet voor schijnzelfstandigen. De nieuwe regels moeten ervoor zorgen dat zzp’ers echt zelfstandig werken of, indien passend, een arbeidsovereenkomst aangaan.
Voor meer informatie over schijnzelfstandigheid en de bijbehorende wet- en regelgeving, kun je terecht bij de Belastingdienst.
Wet DBA: Volledige Handhaving vanaf 2025
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, maar de handhaving ervan werd sinds 2016 opgeschort vanwege onduidelijkheden. Vanaf 1 januari 2025 treedt de wet weer volledig in werking. Dit betekent dat de Belastingdienst vanaf dat moment weer actief gaat handhaven op zzp-constructies die mogelijk schijnzelfstandigheid bevatten.
- Strikte controles: De Belastingdienst zal bedrijven die zzp’ers inhuren voor werk dat eigenlijk in loondienst zou moeten worden uitgevoerd, boetes en naheffingen opleggen.
- Overgangsjaar in 2025: Bedrijven die aantoonbare stappen zetten om schijnconstructies te voorkomen, kunnen in het overgangsjaar nog niet direct vergrijpboetes ontvangen. Dit overgangsjaar biedt een periode om aanpassingen door te voeren en eventueel contracten om te zetten.
Meer informatie over de Wet DBA en de handhaving daarvan vind je op de pagina van de Rijksoverheid.
Schijnzelfstandigheid in de Zorgsector: Een Specifieke Aanpak
In de zorgsector werken inmiddels ruim 170.000 zzp’ers, en deze groep groeit snel. Volgens de overheid werkt een aanzienlijk deel van hen mogelijk als schijnzelfstandige. In samenwerking met diverse zorgorganisaties hebben drie ministeries afspraken gemaakt om deze situatie aan te pakken:
- Doelstellingen en afspraken: Het kabinet werkt samen met zorgorganisaties om schijnzelfstandigheid terug te dringen. Een belangrijk deel van deze afspraken draait om het voorkomen dat zorgmedewerkers onterecht als zzp’er worden ingehuurd terwijl ze feitelijk als werknemers fungeren.
- Informatievoorziening en toezicht: Zorgorganisaties worden aangespoord om transparantie te bieden over de arbeidsrelaties en ervoor te zorgen dat echte zelfstandigheid wordt nageleefd.
Meer over de aanpak van schijnzelfstandigheid in de zorg lees je op de site van de Rijksoverheid.
Gevolgen voor ZZP’ers en Opdrachtgevers
De wijzigingen in 2025 hebben gevolgen voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers. Opdrachtgevers kunnen bijvoorbeeld terughoudender worden bij het inhuren van zzp’ers vanwege het risico op naheffingen en boetes. Voor zzp’ers zelf betekent dit dat ze hun zelfstandige status helder moeten kunnen aantonen en onderhouden.
Mogelijke Gevolgen voor Zzp’ers
- Toename van contractbeoordelingen: Zzp’ers zullen steeds vaker een modelovereenkomst met opdrachtgevers moeten gebruiken om hun zelfstandigheid vast te leggen. Deze modelovereenkomsten kunnen worden aangevraagd via de Belastingdienst en geven houvast over de arbeidsrelatie.
- Risico op omzetverlies: Sommige opdrachtgevers kunnen ervoor kiezen om over te stappen naar uitzendkrachten, die minder risico met zich meebrengen. Dit kan leiden tot verlies van opdrachten voor zzp’ers.
- Focus op diversiteit aan opdrachtgevers: Zzp’ers wordt geadviseerd om voor meerdere opdrachtgevers te werken om hun zelfstandige status te versterken en schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Meer informatie over modelovereenkomsten vind je op de pagina van de Belastingdienst.
Tips voor Zzp’ers: Hoe Voorkom je Schijnzelfstandigheid?
Er zijn verschillende stappen die zzp’ers kunnen ondernemen om problemen rondom schijnzelfstandigheid te voorkomen. Hieronder enkele adviezen:
- Gebruik Modelovereenkomsten: Werk met een modelovereenkomst van de Belastingdienst om je zelfstandige status vast te leggen. Een modelovereenkomst geeft duidelijkheid over de arbeidsrelatie en kan mogelijke problemen bij controles helpen voorkomen.
- Beoordeel je Klantrelaties: Zzp’ers die slechts voor één opdrachtgever werken, lopen meer risico om als schijnzelfstandige te worden gezien. Zorg dat je voor meerdere klanten werkt en bewaak je onafhankelijkheid.
- Transparantie in administratie: Zorg voor een goed bijgehouden administratie, inclusief contracten, facturen en andere ‘bewijsstukken’ die aantonen dat je zelfstandig werkt.
- Gebruik officiële hulpmiddelen: De Belastingdienst biedt hulpmodules aan waarmee je je arbeidsrelatie kunt testen. Door deze test uit te voeren krijg je een indicatie of jouw relatie met de opdrachtgever voldoet aan de wet- en regelgeving.
Meer informatie over schijnzelfstandigheid en tips voor zzp’ers vind je op de website van Ik Ga Starten.
Wat is het Doel van de Nieuwe Regels?
De overheid wil een balans creëren op de arbeidsmarkt, zodat iedereen op een eerlijke en gelijkwaardige manier aan werk kan deelnemen. Schijnzelfstandigheid zorgt ervoor dat zzp’ers zonder de juiste bescherming en zonder de juiste arbeidsvoorwaarden werken. Deze nieuwe regelgeving is erop gericht om oneerlijke concurrentie te voorkomen en een eerlijke arbeidsmarkt te waarborgen. Door een strikte handhaving moeten zowel bedrijven als zzp’ers duidelijke afspraken maken over hun arbeidsrelatie.
De officiële aankondiging over de veranderingen voor zzp’ers in 2025 kun je nalezen op de website van de Rijksoverheid.
Wil je weten hoe deze veranderingen jouw situatie als zzp’er beïnvloeden? Neem contact op met Osenga Consultancy om te bespreken hoe wij jou kunnen helpen bij het voldoen aan de nieuwe regels en hoe je jouw zelfstandige status kunt behouden in 2025.